Tüp Problemleri

Tüp Problemleri

Tüp Problemleri Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Kadınlar için üreme sağlığı önemli bir konudur ve çiftlerin çocuk sahibi olmayı istediklerinde karşılaştıkları bazı sorunlar olabilir. Bu sorunlar arasında tüp problemleri de yer alır. Tüp problemleri, kadınların gebe kalmasını zorlaştıran, yumurtaların fallop tüplerinde ilerlemesini engelleyen veya sınırlayan sorunlardır. Bu makalede, tüp problemlerinin nedenleri, semptomları ve tedavisi hakkında bilmeniz gerekenler hakkında konuşacağız.

Tüpler nerede bulunur?

Rahmin her iki yanına doğru uzanan, yumurtalıklardan yumurtayı yakalayıp, rahme ileten tüp şeklinde yapılardır. En dış kısımları, yumurtayı yakalayacak şekilde saçaklı yapıdadır ve bu kısma fimbria adı verilir. Tüplerin iç epiteli de siliali epitel ile kaplıdır ve yumurtanın transportunda rol oynar.

Tüp Problemlerinin Nedenleri

Tüp problemlerinin en yaygın nedeni, salpenjit olarak adlandırılan enfeksiyonlardır. Enfeksiyon, tüplerdeki bakteriler nedeniyle ortaya çıkar ve genellikle klamidya veya gonore gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar (STD) ile ilişkilidir. Diğer nedenler arasında endometriyozis (rahim içindeki endometrial dokuların farklı yerlerde olması), kitleler, travma, rahim ağzı kanseri ve infertilite tedavilerine bağlı olan tahribat bulunmaktadır. Ayrıca genetik faktörler, sigara içimi ve obezite de tüp hasar riskini artırabilir.

Bunların yanı sıra rahim içine yerleştirilen spiraller de bazen tüpte hastalıklara neden olabilir. Bu problemler aynı zamanda cerrahi müdahaleler, endometriozis, veya pelvik inflamatuar hastalık gibi durumlardan da tetiklenebilir.

Tüp Problemlerinin Bulguları

Tüp problemleri en çok infertilite yani kısırlık ile karşımıza çıkar. Çoğu olguda herhangi bir semptom, bulgu göstermeyebilir. Kadın, kısırlık nedeninin tüpleri etkileyen bir sorun olduğunu bilemeyebilir. Hasta semptomatik ise, pelvik ağrı, ilişki sırasında ağrı, yumurtlama sırasında ağrı veya kanama görülebilmektedir. Tüp problemlerinin semptomları, sorunun ne derece ciddi olduğuna ve nedenine bağlıdır. Ancak, genellikle tüp problemleri için aşağıdaki semptomlar görülür:

• Ağrılı adet kanamaları
• Rahim içi enfeksiyonu
• Kötü kokulu akıntı
• Karın ağrısı
• Pelvik ağrı ve rahatsızlık

Bu şikayetlerin yanısıra, tüp probleminin gebe kalma ihtimalini olumsuz etkilemesi veya üreme yeteneğini bozması önemlidir.

Tüp Problemlerinin Teşhisi

Tüp problemlerini teşhis etmek için birtakım tetkikler vardır. Doktorunuz jinekolojik muayenenin ardından, kan testleri ve ultrasonografi ile değerlendirme yapmak isteyecektir. Normalde vajinal de bakılsa karından da bakılsa tüpler ultrasonografide izlenmez. Ancak hidrosalpenks veya pyosalpenks dediğimiz durumda ultrasonografide, şişmiş içi sıvı veya iltihap dolu tüpler kistik şekilde izlenebilir. Yine tüpte oluşan bir gebelik durumunda (ektopik gebelik /dış gebelik) rahmin yan tarafında yumurtalık komşuluğunda heterojen kitle görülebilir.

Tüplerin açık (patent) olup olmadığının araştırılması Histerosalpingografi dediğimiz bir radyolojik tetkik ile mümkündür. HSG olarak da adlandırılan bu tetkik halk arasında rahim filmi olarak geçmektedir. Rahim filmi, kısırlık ile başvuran çiftlerde ilk basamak yapılan tetkiklerdendir. Rahmin içine bir kanül yardımıyla radyoopak maddenin verilmesi ile eş zamanlı olarak X-ray ile maddenin önce rahmi doldurup, tüplerden batın boşluğuna akıp akmadığı kontrol edilir. Bu tetkik aynı zamanda rahmin şekli ve rahim içinde yer kaplayan bir lezyon olup olmadığı ile ilgili bilgi verir. Bu işlem esnasında karnın alt bölgesinde basınç ve geçici bir ağrı hissi oluşabilir. Ağrı eşiği çok düşük olan kişilerde bu tetkik anestezi altında da yapılabilmektedir.

Rahim filmi dışında, tüplerin açık olup olmadığı Hysterofoamsonografi denilen bir tetkik ile de bakılabilmektedir. Bu tetkikte rahim içine daha düşük basınç ile ultrasonografik olarak izlenebilen özel bir madde enjekte edilir. Eş zamanlı ultrasonografi ile batına geçiş kontrol edilir.

Kan tetkiklerinde enfeksiyon belirteçleri, iltihabi durumlarda tanıya yardımcıdır.

Tüp Problemlerinin Tedavisi

Tüp problemleri teşhis edildiğinde, genellikle yönetim hastanın şikayetine göre değişmektedir. Ağrı durumlarında, enfeksiyon varsa öncelikle antibiyotik tedavisi planlanır. Ancak çocuk istemi varsa ve tüpte sıvı birikimi varsa, tüp hasarlı ise, genellikle girişimsel tedaviler uygulanır. Tüplerin tıkalı olması durumunda, cerrahi müdahale gerekir. Tüplerin açılması, tüplerin tamamen alınması (salpenjektomi) veya klip konması (tüp ligasyonu) laparoskopik veya açık cerrahi ile yapılabilir.

Aşağıda, tüp problemlerinin tedavisinde kullanılan bazı seçenekler açıklanmaktadır:

Antibiyotikler

Tüp problemlerinin en yaygın nedeni enfeksiyonlardır. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, alt genital sistemi etkileyebileceği gibi rahim ve tüpleri de etkileyebilmektedir. Pelvik enfeksiyon durumunda etkin ve yeterli süre antibiyotik tedavisi verilmektedir.

Laparoskopi

Laparoskopi, tüplerin açılması veya hasarlı tüplerin alınması için yapılan bir cerrahi müdahaledir. Laparoskopi işlemi, bir video kamera ve birkaç küçük kesik kullanarak gerçekleştirilir. Salpenjektomi işlemi, tüplerin tamamen alınması anlamına gelir. Tüpleri alınan kadınlarda sadece tüp bebek tedavisi ile gebelik şansı olmaktadır. Tüplerde sıvı birikimi olduğu durumlarda, tüp bebek başarı şansını azaltması nedeniyle, tüpe klip koyarak tedavi edilmektedir. Böylece tüpteki sıvının rahme gelerek gebeliği engellemesinin önüne geçilir.

Histeroskopi

Uygun vakalarda rahim kavitesinden girilen histeroskopi ile kanül ilerletilerek tüplerin açılması mümkün olmaktadır.

Sonuç

Tüp problemleri, bir kadının gebe kalmasını zorlaştıran ciddi bir durumdur. Enfeksiyonlar veya diğer tıbbi durumlar nedeniyle oluşabilir. Ayrıca, belirtileri her zaman açık olmayabilir. Tüp problemleri, doğurganlık sorunu olan kadınların yaklaşık yüzde 40'ında bulunur. Tüplerin tıkanık veya hasarlı olduğu durumlarda cerrahi başarı şansı çok yüksek olmadığından, tüp problemleri olan kadınlar, gebe kalmak için Yardımcı üreme tekniklerini (tüp bebek) düşünebilirler.