Myom Ve Myom Tedavileri
Myom Nedir?
Myomlar, uterusun yani rahmin kas hücreleri olan myometrium hücrelerinden oluşan iyi huylu tümörleridir. Kadınlarda en sık görülen pelvik tümörlerdir. Genellikle üreme çağının sonlarına doğru ortaya çıkar. Artan yaşla sıklıkları da artar. Tam olarak ne sıklıkla görüldüğünü söylemek zordur. Ancak yapılan çalışmalarda 35-49 yaş arası kadınlarda %43 ila %59 görüldüğü söylenebilir. Myomların gösterdiği belirtiler ve sayıları kadınlar arasında değişiklik göstermektedir. Myomlar genellikle herhangi bir belirti göstermeden büyürler ve çoğu zaman rastlantısal olarak teşhis edilirler.
Myomların Tip ve Boyutları
Myomlar, uterusun kas tabakalarında yerleşmiş, bazen de rahim dışında bulunan iyi huylu tümörlerdir. Soliter dediğimiz tek bir myom şeklinde veya çoklu olabilmektedir. Büyüklükleri ve türleri kişiden kişiye değişiklik göstermektedir.
Myomlar yerleşim yerlerine göre kabaca üç grupta sınıflandırılır:
Subseröz Myomlar
Uterusun dışına doğru uzanan myomlardır ve genellikle semptomlara neden olmazlar.
İntramural Myomlar
Uterusun kas tabakalarında bulunurlar ve adet dönemi sırasında ağrıya ve aşırı kanamaya neden olabilirler.
Submüköz Myomlar
Uterusun iç tabakalarında bulunurlar ve adet dönemi sırasında ağrıya ve aşırı kanamaya neden olabilirler.
Rahim ağzında yerleşmiş myomlara servikal myomlar Myomların boyutları, sadece birkaç milimetre kadar küçük olabileceği gibi 10-15 santimetreye uzanan boyutlarda olabilir.
Myomların Nedenleri
Myomların neden oluştuğu kesin olarak bilinmese de, yapılan araştırmalara aşağıdaki durumların myomlara neden olabileceğini göstermektedir:
Hormonal dengesizlik
Kadın hormonlarından östrojen dengesindeki değişiklikler myomların oluşmasına neden olabilmektedir.
Genetik
Myomların gelişimiyle ilgili bir genetik yatkınlıktan bahsedilmektedir. Bazı hastalarda ailesel bir yatkınlık saptanmıştır.
Beslenme
Yapılan bazı çalışmalar düzensiz beslenme, yanlış diyet, vitamin ve mineral eksikliklerinin myomlara neden olabileceğini öne sürmektedir.
Obezite
Obezite olan veya obezite riski yüksek olan kadınlarda myom geliştirme riski daha yüksek olabilmektedir.
Gebelik sayısı arttıkça myom olma ihtimali azalır. Erken yaşta adetin başlaması myom oluşumu için bir risk faktörüdür. Myom için risk faktörleri arasında bazı ırklar da bulunmaktadır.
Myomların Semptomları
Myomlar, bazı kadınlarda hiçbir semptom göstermez. Rutin kontroller sırasında saptanır. Bazı kadınlarda ise yaşamı olumsuz etkileyecek şekilde bulgular gösterebilmektedir. Myomların neden olduğu sıklıkla görülen semptomlar şu şekilde sıralanabilir;
- Ağrılı veya aşırı adet kanaması
- Alt karın ağrısı veya baskı hissi
- Tuvalete çıkmada zorluk
- Kabızlık veya ishal
- Sık idrara çıkma
Myomların Komplikasyonları
Myomlar iyi huylu tümöral oluşumlardır. Ancak nadir de olsa kanser olguları (sarkom) mümkündür. Sarkom 100000’de 3 ila 7 oranında görülür ve kötü prognozludur. Myom içine kanama olması, içinde kalsifikasyonlar olması olasıdır. Ayrıca, myomlar ile kısırlık ilişkisi de yıllardan beri tartışılmaktadır. Gebeliğin yerleştiği endometrium tabakasına yakın myomlar (submüköz myomlar) gebeliğe engel olabilir ya da gebelik düşüklerine yol açabilir. Ama diğer myomların gebelik ile ilişkisi net değildir. Hasta bazında tedavi kararı verilmelidir.
Myomların Tanısı
Myomların muayenesi, jinekolojik muayene ve beraberinde ultrasonla yapılabilir. Muayene adet döngüsünün herhangi bir zamanında yapılabilir. Ultrasonografi myomlar için oldukça kuvvetli bir tanı aracıdır. Bazen kavite ile myom ilişkisini görmek için Salin İnfüzyon Sonografi (sulu ultrason) yapılabilir.
Saptanan myomlarda bazen diğer görüntüleme yöntemlerine de başvurulabilir. Bunlar:
- Manyetik rezonans görüntüleme (MRI)
- Bilgisayarlı tomografi (BT)
- Histeroskopi – (rahim içi inceleme amacıyla kullanılan optik bir cihaz) Görüntüleme yöntemleri ile myomların büyüklükleri, yerleşimleri ve diğer pelvik organlarla ilişkisi gösterilebilmektedir.
Myom Tedavisi
Eğer myomlar ufak ve hiçbir belirti göstermiyorsa, tedaviye gerek duyulmayabilmektedir. Tedavi kararı verilmese bile hasta takibe alınmalıdır. Önce 6 ay, büyümediğinde yıllık takipler yeterli olacaktır. Hastanın şikayetleri var ise, myomlar rahmi çok büyüttüyse ve 10 cm myomlarda tedavi seçenekleri düşünülmelidir. İşte, myom tedavileri hakkında bilinmesi gerekenler:
1. Medikal Tedavi
Myomlarının büyüklüğüne ve semptom ciddiyetine bağlı olarak, hekiminiz size medikal tedavi seçenekleri önerebilir. Bu tedaviler myomların büyümesinin önüne geçebilir ve yeni myom oluşumunu engelleyebilir.
Progestinler
Bu ilaçlar progesteron hormonunu taklit eder ve myomların oluşumunu, büyümesini yavaşlatır. Bunlar, ilaç veya spiral şeklinde olabilir.
GnRH Agonistleri
Bu ilaçlar, beyinde hipofiz bezinin salgıladığı LH ve FSH hormonlarının salınımını yönlendirici ilaçlardır. Bu hormonların bloke olması myomların büyümesini yavaşlatır ve kısmi olarak küçülme sağlayabilir. GnRH agonistleri, birkaç ay kadar kullanılabilmektedir. Çok uzun süre kullanılmazlar.
2. Cerrahi Tedavi
Eğer myomlarınız büyükse ve semptomlarınız ciddiyse, cerrahi en uygun tedavi olacaktır. Myomların çıkarılması için birkaç farklı cerrahi seçenek mevcuttur:
Myomektomi
Bu operasyon, myomların alınmasını amaçlar, ancak uterus korunur. Bu, hamile kalmayı düşünen veya doğum yapmak isteyen genç kadınlar için ideal bir seçenektir. Myomektomi operasyonu açık cerrahi ile veya laparoskopik olarak planlanabilir. Açık cerrahide, sezaryen kesisine benzer bir kesi ile ameliyat gerçekleştirilir.
Histerektomi
Bu cerrahi operasyon, uterusun tamamen çıkarılmasını amaçlar. Bu büyük veya çoklu myomları olan kadınlar için bir seçenek olabilir. Ancak, histerektomi, kadın doğurganlığını tamamen ortadan kaldırdığı için genç yaştaki ve doğurganlığı devam eden kadınlar için genellikle tercih edilen bir yöntem değildir. İleri yaş, menopoza yakın hastalarda tercih edilebilir.
Uterin Arter Embolizasyonu
Anjiografik olarak yapılabilen bu işlem, uterusun kan damarlarının tıkanması yoluyla, myomlara kan akışını keser. Bu, myomların küçülmesini sağlamaya yardımcı olur. Uterin arter embolizasyonu, kısa sürede günlük hayata dönülmesi avantajı sağlar. Bu işlem, henüz hiç gebe kalmamış veya gebelik düşünen kadınlar için tercih edilen bir yöntem değildir.
Laparoskopik Myomektomi
Myom boyutu, sayısı, lokalizasyonu ve hastanın çocuk istemi, genellikle ameliyatın laparoskopik mi açık mı yapılacağını belirlemektedir. Laparoskopik myomektomide, önce göbek deliğinden girilerek batın şişirilir. Karnın her iki tarafından iki ila 3 ufak delikten çubuklar şeklinde aletler yardımıyla operasyon gerçekleştirilir. Myomun batın dışına alınması için bazen parçalama yöntemi, bazen karın kesisinin büyütülmesi, bazen de vajenden bir kesi yapılması gibi seçenekler bulunmaktadır. Laparoskopik yöntem, her hastada olmasa da seçilmiş adaylar için bir seçenek olabilir.
Son olarak, myom tedavi yöntemleri, myomların klinik seyrine ve hastanın bulgularına bağlı olarak değişiklikler göstermektedir. Bu nedenle, myomlar için düzenli kontrol yaptırmak ve eğer mevcut ise hangi tedavi yönteminin size daha uygun olduğunu öğrenmek amacıyla alanında uzman bir hekime başvurmanız gerektiğini unutmayın.
Myom Tedavisi Sonrası Takip Önerileri
Tedavi sonrası takip önerileri, genellikle tedavi seçeneğine bağlı olarak yürütülür. Bu nedenle kadınlar, tedavi sonrasında yapılması gerekenleri mutlaka hekimin önerdiği şekilde yapmalıdırlar. Myomektomi sonrası, kadınların rahim dokusu, rutin olarak ultrasonla incelenerek myomların tekrarlayıp tekrarlamadığı takip edilmelidir. Ultrasonun yanı sıra jinekolojik muayene ve kan testleri de uygun aralıklarla planlanmalıdır. Histerektomi geçirmiş bir hasta ise, lipid profili, kemik taraması, meme tetkikleri, gaitada gizli kan gibi tüm vücut taraması yapılarak genel sağlık durumunun takip edilmesi önerilir. İleri yaş kadınlar için yumurtalıkların alınması sonrası hormon tedavisi gerekli olabilir. Doktorunuz tarafından yapılacak kontroller sonrasında, siz de tedavi için olur verdiğinizde hormon tedavisi başlanabilir. Ancak unutulmamalıdır ki, herhangi bir anormallik olup olmadığının belirlenebilmesi amacıyla, hastalar her zaman alanında uzman hekim tarafından, planlanmış aralıklarla düzenli olarak muayene edilmelidir.
Myomlar Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Myomlara Neden Olan Faktörler Nelerdir?
Kadınlık hormonları, özellikle de östrojen, myom gelişimi yönünden önemli bir rol oynar. Genetik faktörler ve obezite de myomlara neden olabilir.
Myomların Semptomları Nelerdir?
Myomların en belirgin bulguları arasında adet döneminde ağrı, uzun ve aşırı kanama, alt karın bölgesinde ağrı, idrar yaparken zorlanma, kabızlık, ishal ve sık sık idrara çıkma gibi şikayetler yer almaktadır.
Myomlar Önlenebilir mi?
Myomları tamamen önlemek mümkün değildir, ancak sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek ve düzenli kontroller için alanında uzman bir hekime gitmek myomların erken teşhisini sağlayabilir.
Myomların Tekrarlama Riski Nedir?
Myomların tekrarlama riskleri, hastadan hastaya, tedavi seçenekleri ve myomların tipine göre değişebilir.
Myomektomi
Myomektomi esnasında, myomlar rahimden çıkarılır, ancak rahim korunur. Bu nedenle, rahim alınmadığından dolayı myomların tekrar büyüme olasılığı olmaktadır. Myomların büyüklüğü ve sayısı da bu riski artırabilir.
Histerektomi
Histerektomi sırasında rahim tamamen çıkarılır, bu nedenle myomların tekrarlama riski yok denecek seviyededir. Ancak, histerektomi, doğurganlık sorunlarına neden olacağı için genç kadınlara tavsiye edilmez.
Uterin Arter Embolizasyonu (UAE)
Myomların kan akımını yavaşlatmak için rahmin beslendiği ana damarlara bir madde enjekte edilir. Bu tedavi yönteminde tekrarlama riski düşüktür.
Medikal Tedavi
Medikal tedavi, myomların etkilerini azaltmak ve semptomlarını hafifletmek için kullanılır. Ancak, bu tedavi seçeneği myomları tamamen yok etmediği için, myomların tekrarlama riski vardır.
DOKTORUNUZA SORUN
